Thoái hóa điểm vàng (Age-Related Macular Degeneration – AMD) được cảnh báo là nguyên nhân gây mù lòa nguy hiểm nhất ở người lớn tuổi, tuy nhiên do tác động của nhiều yếu tố độc hại như bức xạ, hóa chất, chấn thương, thiếu dinh dưỡng… khiến bệnh ngày càng trẻ hóa. Việc nắm rõ các thông tin về bệnh để phát hiện và chữa trị ngay ở giai đoạn đầu chính là cách duy nhất để bảo vệ ánh sáng cho đôi mắt.
ĐIỂM VÀNG VÀ CĂN BỆNH THOÁI HÓA ĐIỂM VÀNG
Nhờ những tế bào này có thể giúp mắt nhận biết được hàng loạt các tín hiệu ánh sáng, chuyển tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu thần kinh giúp chúng ta có thể thu nhận thu nhận hình ảnh, giúp nhận biết màu sắc, độ sắc nét của hình ảnh, môi trường bên ngoài.
Dấu hiệu cảnh báo thoái hóa điểm vàng ở mắt cần phải đi khám mắt:
Ở giai đoạn đầu, thoái hóa điểm vàng thường không có dấu hiệu bất thường nào nên rất khó phát hiện. Khi điểm vàng đã bị tổn hại đáng kể, người bệnh sẽ nhận thấy một số dấu hiệu sau đây:
– Nhìn mờ, nhìn kém ở cả hai khoảng cách xa và gần, đặc biệt khi ánh sáng yếu. Mờ mắt thường biến mất khi nguồn sáng nhiều hơn
– Giảm chất lượng của tầm nhìn với độ mờ và khó khăn khi đọc chữ nhỏ trên sách báo, khó xem tivi hoặc lái xe.
– Vẫn có khả năng nhìn thấy những không toàn diện, thấy trung tâm hình ảnh bị mờ hơn và tối dần đi, chỉ còn là vòng tròn đen.
– Thấy màu sắc của các vật thể trở lên nhạt nhòa và kém tươi tắn.
– Nhìn đường thẳng như cửa sổ nhưng lại thấy thành đường cong hoặc lượn sóng. Các vật xung quanh bị biến dạng, thay đổi kích thước bất thường, có thể xuất hiện điểm mù nhỏ gây mất thị lực trung tâm.
– Thị lực bị mất đột ngột trong thời gian ngắn, tần suất mất thị lực tạm thời sẽ tăng dần theo thời gian.
Đối tượng dễ mắc thoái hóa điểm vàng ở mắt:
Tuổi tác là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thoái hóa hoàng điểm. Bệnh có xu hướng trẻ hóa nhưng người già trên 60 tuổi là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao nhất:
– Trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa điểm vàng.
– Là người da trắng.
– Hút thuốc lá.
– Mắc một số bệnh mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp, tăng mỡ máu
– Là phụ nữ.
– Chế độ ăn nhiều mỡ động vật, thực phẩm chiên rán.
THOÁI HÓA ĐIỂM VÀNG THỂ KHÔ VÀ THỂ ƯỚT CÙNG CÁCH ĐIỀU TRỊ
Để chẩn đoán bệnh thoái hóa điểm vàng ở mắt, bác sĩ có thể thông qua: kiểm tra thị lực, đo nhãn áp, kiểm tra đáy mắt, dùng lưới Amsler, chụp cộng hưởng mạch hoặc OCT (chụp bằng ánh sáng quét).
Tùy thuộc vào loại thoái hóa điểm vàng và tiến triển của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp điều trị thích hợp.
Điều trị thoái hóa điểm vàng thể ướt
Đây là trường hợp có những mạch máu phát triển bất thường ở dưới võng mạc. Khi những mạch máu này vỡ ra hoặc chảy dịch hay gây sẹo ở điểm vàng sẽ khiến thị lực của bệnh nhân suy giảm nghiêm trọng. Không có phương pháp điều trị nào đảo ngược những tác động của AMD thể ướt, nhưng có thể ngăn bệnh phát triển nghiêm trọng hơn.
– Thuốc tiêm chống tạo mạch máu mới: Một số loại thuốc như aflibercept (Eylea), ranibizumab (Lucentis), pegaptanib (Macugen), bevacizumab (Avastin) có khả năng ngăn chặn sự thành thành mạch máu mới và ngăn chúng nứt vỡ trong võng mạc. Do vậy, khi mắc thoái hóa điểm vàng thể ướt, người bệnh có thể được chỉ định tiêm những thuốc này vào mắt nhiều lần theo chỉ định của bác sĩ.
– Liệu pháp chiếu laser: Khi các mạch máu mới nứt vỡ làm giảm tầm nhìn nghiêm trọng, bác sĩ sẽ dùng năng lượng cao của tia laser để phá hủy các mạch máu bất thường này trong mắt.
– Liệu pháp chiếu laser quang động: Bác sĩ sẽ dùng năng lượng laser để kích hoạt Visudyne – một loại thuốc nhạy cảm với ánh sáng đã được tiêm vào cơ thể giúp khép các tân mạch bất thường mà không để lại sẹo trong võng mạc.
– Thiết bị hỗ trợ thị lực kém: Bác sĩ sẽ dùng những thiết bị đặc biệt để tạo ra hình ảnh lớn hơn, từ đó giúp người bệnh thoái hóa điểm vàng có thể tận dụng được tối đa phần thị lực còn lại.
Điều trị thoái hóa điểm vàng thể khô
Điểm vàng nằm sâu trong võng mạc của người bệnh có hiện tượng mỏng dần và những khối cặn tích tụ trên võng mạc ngày càng lớn làm cho thị lực của người bệnh sẽ bị suy giảm dần dần.
Hiện tại, không có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn AMD thể khô. Bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị thuốc bổ sung kẽm, beta carotene và Vitamin C, E với liều cao nhằm giúp AMD thể khô không trở nên tệ hơn.
Theo khuyến cáo từ Viện mắt quốc gia Hoa Kỳ, bổ sung chất chống oxy hóa như Zeaxanthin, Lutein, vitamin A, E, Kẽm… có thể làm giảm tới 1/4 nguy cơ mất thị lực do bệnh thoái hóa điểm vàng. Do vậy, nếu đang mắc thoái hóa điểm vàng thể khô, người bệnh cần bổ sung sớm những dưỡng chất này qua hình thức ăn nhiều rau quả có màu đỏ, cam, xanh đậm hoặc dùng những sản phẩm bổ mắt chứa đủ các dưỡng chất thiết yếu này.
Ngay cả sau khi điều trị thoái hóa điểm vàng, tình trạng này có thể tái phát và cần phải điều trị lặp đi lặp lại. Những người bị thoái hóa điểm vàng phải kiểm tra thị lực của chính bản thân thường xuyên và làm theo các khuyến nghị của bác sĩ nhãn khoa.
ĐIỀU CHỈNH THÓI QUEN ĐỂ NGĂN NGỪA THOÁI HÓA ĐIỂM VÀNG
Hiện nay thoái hóa điểm vàng vẫn chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn nhưng can thiệp sớm sẽ giúp làm chậm tiến trình phát triển của bệnh và không bị tổn thương thị lực quá nặng.
Lối sống lành mạnh: Nên có chế độ ăn uống lành mạnh, phong phú, không thức khuya. Bổ sung vitamin và khoáng chất: không chỉ làm giảm nguy cơ mắc bệnh mà nó còn giúp trì hoãn sự tiến triển của căn bệnh thoái hóa điểm vàng.
- Thực phẩm giàu vitamin A: chẳng hạn như các loại trứng, sữa, gan động vật, cá chép hay thịt vịt,…
- Thực phẩm giàu beta-caroten: Những thực phẩm này khi đi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A và có nhiều trong các loại rau của và trái cây có màu vàng chẳng hạn như cam, đu đủ, bí đỏ, cà rốt,… Ngoài ra vitamin A cũng có trong nhiều loại rau có màu xanh đậm như như súp lơ xanh, rau bina, rau ngót,…
- Thực phẩm giàu vitamin C như dâu tây, cam bưởi, cà chua, súp lơ, nho, dứa, thì là,… Những thực phẩm này có tác dụng tăng cường thị lực và giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể,…
- Những thực phẩm giàu vitamin E như hạt bí, hạt dưa, các loại dầu thực vật,…
- Những thực phẩm giàu lutein: Chẳng hạn như ngô, trứng, rau cải xoăn, cải bó xôi,…
- Những thực phẩm giàu selenium: bao gồm các loại hải sản, các loại thịt, ngũ cốc, gan động vật, trứng,…
– Kiểm soát huyết áp: Khi bạn bị tăng huyết áp, các mạch máu sẽ bị tổn thương, lượng oxy đến mắt sẽ giảm. Khi đó sẽ gây tổn thương đến điểm vàng.
– Tập thể dục mang lại nhiều lợi ích sức khỏe và đây cũng là thói quen rất tốt cho đôi mắt của bạn.
– Cần tránh xa: thuốc lá và uống rượu.
– Bảo vệ mắt khỏi tác động của ánh nắng mặt trời ( nên đeo kính mắt chống tia UV, đeo kính râm hoặc đội nón rộng vành khi ra ngoài vào thời gian nắng gắt để bảo vệ mắt nhất là người cao tuổi).
– Khám mắt định kỳ: sẽ giúp bạn sớm phát hiện các bệnh về mắt sớm, từ đó có những phương án điều trị bệnh kịp thời.
– Trong trường hợp bạn phải thường xuyên làm việc với thiết bị điện tử thì nên để mắt nghỉ ngơi sau 20 phút làm việc thường xuyên chớp mắt nhiều hơn nhắm mắt thư giãn trong 20-30s, tra nước mắt nhân tạo, điều chỉnh ánh sáng màn hình thiết bị điện tử và ánh sáng phòng làm việc ở mức hợp lý.
Trung tâm mắt Việt dành cho bạn lời khuyên khám mắt định kỳ mỗi 3 tháng hay 6 tháng để phát hiện sớm những vấn đề gây ảnh hưởng sức khỏe mắt. Bác sĩ chuyên môn cao, thiết bị y khoa hiện đại là phương thức bảo vệ mắt sáng cho bạn.